Želudačna kila • Hiatus hernia

Jednjak je organ lociran u grudnom košu. Polazi od usne duplje i završava se u abdominalnoj duplji, na mestu uliva u želudac. U abdominalnu duplju ulazi kroz otvor na mišićnoj dijafragmi, koji se naziva ezofagealni hijatus. Želudačna kila ili hijatalna kila (hiatus hernia) označava stanje u kojem deo želuca, koji je normalno lociran u abdominalnoj duplji, prolazi kroz ezofagealni hijatus i ulazi u grudnu duplju.

Uzroci
Simptomi
Dijagnoza
Lečenje

Uzroci

U normalni uslovima, ezofagealni hijatus (otvor) na dijafragmi kroz koji prolazi jednjak je zatvoren sa membranom, koja služi da bi se u potpunosti odvojile grudna i abdominalna duplja. Kako se jednjak pri gutanju skraćuje i produžava da bi se zalogaj pomerio ka dole i dospeo u želudac, obavezna karakteristika ove membrane je da bude elastična kako bi ispratila pokrete jednjaka i zadržala svoju funkciju. Fiziologija omogućava da prilikom dolaska zalogaja u želudac, mesto spajanja ova dva organa se pomera gore odnosno dole u skladu sa pokretima gutanja, što uslovljava da samo početni deo želuca se kreće veoma malim delom u grudnu duplju, dok je njegov ostatak i najveći deo lociran u trbušnoj duplji. Razmere o kojima se govori su veoma male.

Tokom vremena dolazi do slabljenja membrane i do zaostajanja dela želuca iznad dijafragme, tj. u grudnoj duplji i javlja se kila.

Ostali uzroci:

• Smanjen tonus abdominalnih mišića (javlja se kod gojaznih ljudi i trudnica; grupe sa povećanim rizikom)
• Povraćanje (usled povećanog abdominalnog pritiska)
• Opstipacija ili zatvor (povećan abdominalni pritisak)
• Životno doba (usled slabljenja membrane i mišićnog tonusa)
• Ascites (povećana količina tečnosti u abdomenu, javlja se kod oboljenja jetre)

Simptomi

Sama hernija ne uzrokuje simptome i najčešće se otkrije slučajno, prilikom izvođenja neke druge procedure poput radiografije abdomena ili grudnog koša, endoskopije, CT-a.

U najvećem broju slučajeva ukoliko dođe do pojave simptoma javljaju se usled GERB-a (Gastroezofagealna refluksna bolest (GERB)), gde se želudačna kiselina zbog nedovoljnog tonusa donjeg ezofagealnog mišića, koji se nalazi na spoju želuca i jednjaka, „penje“ tj. dospeva u jednjak i oštećuje sluznicu. Simptomi na koje se misli su sledeći:

• Gorušica
• Bol u grudima, ili tzv. bol u želucu
• Mučnina
• Povraćanje
• Podrigivanje
• Velike količine pljuvačke u ustima

Simptomi se često pogoršavaju nakon obroka ili prilikom ležanja.

• Iritirajući kašalj (astma)
• Ponovljene infekcije pluća – pneumonije, bronhitisi.

Dijagnoza

Kao što je već napomenuto, hijatalna hernija ne uzrokuje simptome sama po sebi i u najvećem broju slučajeva se dijagnostikuje slučajno pri izvođenju dijagnostičkih procedura iz drugih razloga:

• Radiografija grudnog koša ili abdomena
• Kompjuterizovana tomografija (CT)
• Endoskopija

Kada je želudačna hernija udružena sa GERB-om (gastroezofagealni refluks), tada se simptomi pojavljuju i tada se pacijenti obično obraćaju doktoru za pomoć jer pacijenti oboleli od GERB-a najčešće imaju i hijatalnu herniju.

Konačna dijagnoza se postavlja endoskopijom sa kontrastom. Pacijent pije kontrastno sredstvo, rastvor barijuma. Endoskopskom cevi pod kontrolom fluoroskopije, se ulazi kroz usta pacijenta i prolazi kroz jednjak, želudac i duodenum, pri čemu se vizualizuje sluznica i moguće je postavljanje dijagnoze želudačne kile.

Lečenje

Terapija želudačne kile se uglavnom sastoji u terapiji GERB-a, tj. regulisanju količine stvorene izlučene kiseline, kao i ublažavanje simptoma.

Lekovi:

• Inhibitori protonske pumpe. Omeprazol, lansoprazol, raberprazol. Smanjuju količinu izlučene želudačne kiseline.
• Životni stil. Konzumiranje manje količine hrane ali povećan broj obroka dnevno. Izbegavanje namirnica poput:
  • Citrusno voće
  • Začinjena hrana
  • Paradajz
  • Luk
• Operacioni zahvati. Potreba za operacijom se javlja ukoliko dođe do razvoja komplikacija usled GERB-a, poput čireva i krvarenja.

Želudačna kila se uglavnom rešava minimalno invaznivnom laparokopskom operacijom.

Preporuceno: Gastroezofagealna refluksna bolest (GERB)