Usna duplja CAVUM ORIS sa srednjim spratom ždrela oropharynx ili pars oralis pharyngis predstavlja nerazdvojnu anatomsko funkcionalnu celinu.
Stoga, kongenitalne anomalije, određene patološke promene i dijagnostika ovih struktura čine jedinstvenu celinu.
Embriološki razvoj usne duplje i ždrela
Embrionalni razvoj nosne piramide i usana
Embriološki razvoj usne duplje i ždrela
U četvrtoj nedelji embrionalnog razvoja u predelu splanhnokranijuma invaginacjiom se formira primitivna usna duplja zvana stomodeum.
Stomodeum je primitivna zajednička šupljina budućeg nosa i usne duplje i nalazi se između frontonazalnog izbočenja gore i prvog škržnog luka sa strane i dole.
Farinks se razvija iz gornjeg dela primitivnog creva i odvojen je od stomodeuma bukofaringealnom membranom.
Pri kraju četvrte nedelje bukofaringealna membrana nestaje, a primitivna usta (stomodeum) spajaju se s farinsom i primitivnim crevom.
Bukofaringealna membrana ima dva zida
Ektodermalni koji je spolja i
Endodermalni unutra.
Ektodermalnog porekla su epitel tvrdog nepca, obe strane usne duplje, usnice, zubna gleđ i parotidna žlezda.
Prednji deo hipofize (adenohipofiza) nastaje iz ektoderma Ratkeovog špaga.
Od endodermalnog epitelnog sloja iz primitivnog creva se razvijaju: deo nosnih hodnika, deo usne šupljine, tiroidna žlezda, timus, paratiroidne žlezde, Eustahijeva tuba, srednje uvo, tonzile, farinks, larinks, traheja, bronhi, pluća i jednjak.
Faringealni deo primitivnog creva je pritisnut ventralno dorzalno, pa su mu lateralne strane jače razvijene i predstavljene sa faringealnim džepovima koji se nalaze između škržnih lukova.
Zadnji zid farinksa se razvija od dorzalnog dela drugog škržnog luka.
Lateralni zidovi nazofarinksa se formiraju od endoderma prvog škržnog luka.
Jezik je epitelna kesa ispunjena mišićima.
U petoj nedelji se vide lateralni jezični jastučići na unutrašnjoj strani mandibularnog luka. Između tih zadebljanja je tuberkulum impar, a iza njega drugo zadebljanje poznato kao kopula.
Kopula je mesto spajanja drugog i trećeg škržnog luka i predstavlja početak stvaranja epiglotisa.
Na osnovu inervacije jezika ustanovljeno je iz kojeg škržnog luka se on razvija.
Telo se formira iz mandibularnog (prvog škržnog luka), baza iz drugog i trećeg, a manji deo baze jezika od četvrtok škržnog luka.
Na vrhu slova V papila cirkumvalata jezika nalazi se foramen cekum, kao embriološki ostatak invaginacije endoderma baze jezika iz kojeg se stvara štitasta žlezda.
Kako svaki živac i mišići koje on inerviše predstavljaju jednu neuromišićnu jedinicu,, na osnovu inervacije mišića može se reći kojem škržnom luku on pripada.
Živac prvog škržnog luka je nervus trigeminus, drugog škržnog luka nervus facijalis, trećeg škržnog luka nervus glossopharyngeus, četvrtog i petog nervus vagus.
Embrionalni razvoj nosne piramide i usana
Piramida nosa se razvija iz jednog središnjeg i dva lateralna dela.
Na kraju prvog meseca embrionalnog razvoja ispod čeonog dela glave razvija se središnji processus nasalis medialis i dva processusa nasalis lateralis.
Medijalni je u početku razvija širok ali se kasnije sužava. Na dnu središnjeg nastavka su dva manja nastavka processus globulares koji se sve više približavaju i stapaju u jedan.
Iz medijalnog nastavka nosa razvijaju se: koren nosa, dorzum i vrh nosa, srednji deo gornje usne i srednji deo gornje vilice.
Lateralni deo nosa, nosna krila, razvija se iz lateralnih nastavaka. Lateralni delovi gornje usne razvijaju se iz maksilarnih nastavaka. Zbog ovakvog razvoja gornje usne njeni rascepi nikada nisu strogo medijalno.