Anestezija I Moguće Komplikacije

Anestezija u prevodu znači – gubitak senzacije (osećaja). Lekovi koji izazivaju anesteziju se zovu anestetici.

Anestetici se primenjuju tokom različitih procedura i operacija kako bi „umrtvili“ određeni deo tela ili izazvali spavanje. To eliminiše bol i neprijatnost, a omogućava obavljanje različitih procedura.

Vrste anestetika:

• Lokalni – kada je deo tela umrtvljen tj. bez osećaja dok ste Vi potpuno svesni (primenjuje se tokom manjih proedura).
• Generalni (opšti) – kada je pacijent potpuno bez svesti i bez saznanja o proceduri koja se dešava (primenjuje se kod ozbiljnih operacija).

Kako funkcioniše anestezija?

Anestezija fnkcioniše tako što zaustavlja nervne signale koji su zaduženi da održavaju budno stanje i svesnost da dopru do mozga.

Tokom stanja indukovanog sna procedure se mogu izvršiti bez ikakvog osećaja pacijenta.
Nakon prestanka dejstva anestetika, nervni signali mogu da dopru do mozga i svesnost i osećaj se tada povrate.

Vrste anestezije

Poput lokalne i generalne (totalne) anestezije, postoji još veliki broj vrsta. Za razliku od generalne anestezije kod njih se ne gubi svest, tj. pacijent je budan i svestan ali bez osećaja u određenom delu tela.

Različite vrste:

1 Regionalna anestezija – lokalni anestetik se daje u određeni deo tela na kome se vrši procedura sa ciljem gubitka osećaja u odrđenom regionu i sprečavanja bola.

2 Epiduralna anestezija – vrsta regionalne anestezije obično sa ciljem da se umrtvi donji deo tela; najčešća upotreba tokom porođaja za obezboljavanje.

3 Spinalna anestezija – vrsta regionalne anestije koja daje potpunu oduzetost u trajanju od 3h otprilike, u donjem delu tela.

4 Sedacija – lekovi koji izazivaju pospanost i opuštaju telo, mentalno i fizički. Koriste se kako bi umirili pacijente tokom manjih neprijatnih ili bolnih procedura.

Različiti tipovi anestezije se mogu koristiti u kombinaciji. Na primer, regionalni anestetik se može primeniti sa generalnom anestezijom, kako bi ublažio bol na mestu operacije.

Sedativi se takođe primenjuju sa regionalnim anestetikom kako bi opustili i umirili pacijenta.

Aplikovanje anestezije

Anestezija se može dati na sledeće načine:

• Kao krema, kapi ili sprej
• Putem injekcije u venu
• Kao gas koji pacijent udiše

Anesteziolozi su doktori specijalisti za anesteziju. Oni daju anesteziju i vrše monitoring (posmatranje i praćenje) pacijenta tokom i neposredno posle operacije.

Pre same procedure doktor će Vas obavestiti o tipu anestezije koja je potrebna za sprovođenje procedure kao i nuspojave i faktore rizika povezane sa tom vrstom anestezije. Monitoring se vrši tokom cele procedure i prate se vitalni parametri (od značaja za život) pacijenta.

Nuspojave anestezije

Anestetici se sastoje od velikog broja različitih lekova koji mogu da izazovu brojne i različite nuspojave kod ljudi. Anesteziolog je dužan da Vas upozori na moguće nuspojave tj. neželjene efekte anestezije koju ćete primiti pred proceduru, kao i da Vas upozna sa merama koje će primeniti kako bi ih maksimalno umanjio.

Česte nuspojave nakon primene generalnih anestetika ili nekih regionalnih anestetika:

• Slabost, malaksalost (poput osećaja pred prehladu)
• Vrtoglavica, nesvestica
• Osećaj hladnoće, drhtavica
• Glavobolja
• Svrab
• Bolnost i pojava modrica
• Otežano mokrenje
• Generalno pojava bola

Ove nuspojave anestezije ne traju dugo i po potrebi se i one leče terapijski.

Komplikacije i rizici

U poslednjim godinama anestezija je postala veoma bezbedna. Napredak u medicini, farmakologiji, tehnologiji su nam doneli odgovarajuću opremu za bezbedno sprovođenje anestezije. Sa ozbiljnom obukom anesteziologa dobija se dobitna kombinacija sa retkim ozbiljnim komplikacijama.

Međutim, kao kod svake procedure određeni rizik uvek postoji kao i određene komplikacije.

Komplikacije anestezije koje su navedene dalje u tekstu su zaista izuzetno retke.

1 Trajno oštećenje nerva – stanje koje izaziva umrtvljenost ili paralizu, tj. gubitak osećaja i nemogućnost pomeranja dela tela koji taj nerv inerviše. Iako ova komplikacija može biti i rezultat same operacije. Javlja se kod 1 pacijenta u 1000 sa generalnom anestezijom.

2 Alergijska reakcija – iako alergijske reakcije mogu biti ozbiljno teške (anafilaktička reakcija, anafilaktički šok), sa odgovarajućom terapijom predstavlja stanje koje se poprilično lako kontroliše. Terapija mora biti na dohvat ruke pri svakoj operaciji. Javlja se kod 1 pacijenta na 10000 ili 1 na 20000 pacijenata.

3 Smrt – ukoliko ste zdrav pacijent koji nema hitnu operaciju, šansa za smrtni ishod je 1 na 100000 kod generalne anestezije. Međutim, ovaj broj se menja u odnosu na sledeće faktore.

Faktori koji utiču na javljanje komplikacija

• Medicinska istorija – postojanje nekih drugih teših medicinskih stanja i oboljenja.
• Lični faktori – pušenje, gojaznost koji povećavaju rizik za razvoj komplikacija. Prestanak pušenja nekoliko nedelja pre operacije smanjuje rizik u velikoj meri, kao i gubitak težine.
• Vrsta procedure – mala ili velika procedura, hitna ili planirana. Sve igra ulogu u razvoju komplikacija.
• Vrsta anestetika – lokalna anestezija ima prednosti nad generalnom u određenim situacijama.

U najvećem broju slučajeva prednosti su mnogo veće od rizika za nastanak komplikacija.